Banketbakker - Hoornwijk
Ik was veertien jaar toen ik mijn diploma banketbakker 3de bediende behaalde. Ik wilde dan de koksopleiding doen, maar mocht (moest) gaan werken van mijn moeder en vader, want dat kon je ook met één dag naar school, dus dan kon je de andere dagen werken. Het werd de Katholieke Technische school aan het Lamgroen.
Ik reed op mijn fiets naar Restaurant Hoornwijk. Dat restaurant had ik al vaak gezien als ik mijn fietsritten naar wandeltochten in Delft en Rotterdam maakte. Ik liep achterom de spoelkeuken in en vroeg daar naar de chef-kok.
Nu dan, ik moest naar boven vertelden ze me. Boven stond chef-kok Heijmans me te woord en ik kon direct beginnen als commies-de-cuisine (leerling-kok).
Ik moest er de volgende dag al zijn. Ik had kleding van de banketbakker, dus ik kon zonder problemen beginnen. De koksmuts moest gesteven zijn, maar mocht natuurlijk niet hoger zijn dan die van de chef-kok en die van de souschef.
De begintijd was om 10 uur 's morgens en ik moest werken in de garde (koude keuken), daar moest ik eieren pellen, sla schoonmaken, peterselie hakken en alles "mise-en-place" maken voor de lunch en het diner. Na de lunch, die altijd erg druk was, was de middagbreak en dan gingen de andere koks weg en moest ik met één van de koks van dienst champignons en kreeften koken en bouillon trekken en passeren. Maar ik moest ook ijs draaien in zo’n pekelmachine, bombes (ijstaarten) en chocoladewerk maken zoals "25 jaar" en hors 'd oeuvres voor de vele partijen die er waren.
De dag na school was ook een uitje. Er was verteld dat er niet aan godsdienst werd gedaan omdat, buiten één jongen, niemand katholiek was. Nu hadden we een leraar Engels en die vond dat we het "Onze vader" in het Engels moesten leren. Ik niet hoor! Wat zijn Engelse leraren toch vervelende mensen, dat was al de derde.
Tussen de middag gingen we als groep de stad in. Dan werd er allemaal kattenkwaad uit gehaald in de Bijenkorf en de V&D. We zetten een pruik op van zo‘n modepop en liepen dan door de zaak. Eén van de jongens was zo brutaal, die ging op de bovenste verdieping naar de singeltjesafdeling. Hij vroeg aan het meisje was de top-veertig-plaatjes waren, deed die bij elkaar en vroeg dan of er nog tip-parade-platen waren en liep dan met de hele stapel zo de winkel uit. Iedereen was te perplex om te reageren.
Zelf durfde ik niet alles hoor, maar in de Bijenkorf had men een afdeling met manchetknopen., Ik deed er een paar in mijn overhemd en pakte nog twee setjes en vroeg toen er iemand van de bewaking kwam welke van de drie hij het mooiste vond. Dan wees hij er eentje aan, maar ik kon die natuurlijk niet betalen, dus dan zei ik dat ik eerst ging sparen en dan liep ik de zaak uit met een paar gratis stuks. Neen, het ging niet om het stelen, het was alleen voor de lol.
We gingen met de groep naar de Geleenstraat en Doubletstraat. De dames waren niet gediend van de groep jongens. Alleen ik kon gewoon met hen een praatje maken, want ze kenden me nog van mijn krantenwijk en het werken als elektricien. De anderen vonden het altijd maar gedurfd dat ik dat zomaar altijd deed.
Op school hadden we in de theorieles geleerd een chocolade bavarois te maken dus dat moest ik ook in de praktijk doen. Dus ging ik, op de dag dat de chef-kok vrij was, vroeger naar de keuken, want als die vrij was kwam de b
aas, meneer Ter Meij, in de keuken om te annonceren (bestellingen om te roepen). Ja alles gebeurde in het Frans daar in de keuken. Maar hij kwam nooit voor 11 uur de keuken binnen.
Terwijl ik bezig was met de bavarois kwam de chef-kok toch binnen, hij had zijn dienst verwisseld. Maar goed, hij vond het prima wat ik gemaakt had en ik moest dan deze bavarois samen met de maaltijd voor de baas naar de huiskamer brengen. Het eten brengen naar de directeur en de baas waren twee taken van de commies. De ene woonde in "Het Huis" en de andere noemden we de "Huiskamer". Meneer Ter Meij zat met zijn twee zoons en zijn vrouw aan tafel en had een vliegenmepper in zijn hand. Toen ik binnenkwam keek hij nieuwsgierig wat ik deze dag bij me had. Hij zag de mooi opgemaakte bavarois en pakte hem met een hand, die gelijk onder de mousse zat. Hij zei dat het de eerste keer was dat hij zo’n goede bavarois had gehad.
Hij vroeg aan me waarom ik zo’n vuile schort aanhad en hoeveel kokskleding ik wel had. Ik had twee stellen. Dat was te weinig zei hij, maar ja, het loon was in die tijd nog 22 gulden per week voor 6 dagen werken en overwerk uitbetalen was er niet bij
Ik kwam weer terug in de keuken en de chef-kok zei dat ik die middag naar Vakkleding in de Torenstraat en Mestro in de Ruysdaelstraat moest van meneer Ter Meij. Daar aangekomen kreeg ik vier stellen kokskleding en bij Mestro mocht ik voor honderd gulden aan messen uitzoeken. Nu was ik een echte kok want ik had mijn eigen messen.
Ik mocht eigenlijk niet na 18 uur werken voor mijn leeftijd. Maar snel wilde ik langer blijven, want ik wilde ook zien hoe de dingen die ik gemaakt had doorgingen. Dus werkte ik al gauw elke avond tot 22 en soms wel 23 uur. Hierdoor kon ik ook andere diensten draaien en kon ik wandelen, want dat deed ik nog volop tussendoor.
Lange afstanden wandelen
Als ik een dagdienst draaide tot 18 uur, dan kon ik die nacht een 60 km nachttocht wandelen en dan was ik op tijd terug om om drie uur de middagdienst te draaien.
Op een middag in de winter was ons koksverblijf te koud om te verblijven en dus zat ik in het verblijf van de serveersters tijdens de middagbreak een boekje te lezen. Op dat moment kwam er een serveerster binnen en die begon zich om te kleden. Maar wat zag ik? Ze had een donkerblauw lingeriesetje aan. Heel iets anders dan die troosteloze hemdjes en broekjes van mijn zusters. Ik kreeg een rode kop en dook dieper in het boekje, toen plotseling over mijn boekje een donkerblauwe bh met een paar borsten kwam. Zij was een jaar of 24 en ik was veertien. Ze vroeg of ik ze mooi vond. En of ik dat vond! Ze nam me mee naar een hoekje in de kleedkamer onder de trap.
Op het moment dat mijn broek op mijn knieën hing kwam er een andere serveerster binnen. Ik schaamde me rot en vluchtte de kleedkamer uit. Lange tijd durfde ik me nergens te laten zien en keek ik altijd of ik niemand tegenkwam op de trap en buiten.
Maar op een dag moest ik ijs halen en het reserve-ijs stond in de diepvries van het kleedlokaal van de serveersters. Net op het moment dat ik het ijs wilde pakken kwam de serveerster binnen die ons betrapt had. Ze lachte en vroeg of ik niet hetzelfde met haar zou willen doen. Ik was een snelle leerling en had vanaf dat moment een stiekeme verhouding met twee serveersters van zo 24 à 25 jaar.
Ook de Vierdaagse en de Elfstedentocht kon gewandeld worden. Ik liep de Vierdaagse met HWV en ergerde me aan enkele leden, die maar problemen hadden met het wandelen. We liepen de 30 kilometer, maar ik vond het altijd spannend om te weten hoe ver onze leden op de 55 kilometer waren. Nu was het in die tijd nog zo dat men niet om 17.00 uur binnen hoefde te zijn. Kwam je later dan meldde je je pas later af. Wij sliepen met de vereniging in tenten op de Kwakelberg. Ik trok veel op met Peter, die was ouder maar wist me te vertellen dat de vrijdagavond de leiding toch aan het feestvieren was en dat we dan toch nog de stad in konden.
Ik liep mijn eerste 60 km tocht bij TOG in Loosduinen. Ik had ondertussen al vele 35 en 40 km tochten gewandeld, maar dit was toch even 20 km meer. Op het laatste stuk had ik het wel een beetje moeilijk, toen een groep van RWV waaronder Jan Jonas jr. en sr., Nel Valstar, Piet van Elzen en Harry Seikens ons inhaalde. Ik liep daarna de tocht met gemak uit. Daarna volgden al snel tochten van 60 km in Leiden en op de Veluwe (sv de LAT) de GLAT, de LANT en de 70 km Julianatocht in Amersfoort. Ik werd lid van de RWV (Rotterdamse Wandel Vereniging) en was voor Suze van Vliet en Wim Timmer al gauw onze Theo.
Ik trainde in Rotterdam op het Langepad met snelwandelaars als Simon Maas, Wout van Wieringen, Gerard Baatsen en later Wim van Vliet. Ik liep erg snel een wist me vaak bij de eerste drie te plaatsen. Ik was jong, maar moest altijd lopen met de senioren. Er was wel een leeftijdsgenootje, Arie Koster, die ook deed aan snelwandelen maar die liep alleen maar een 10 km en dat vond ik veel te weinig.
Een topprestatie vond ik van mijzelf dat ik de tocht Rotterdam-Delft-Rotterdam als derde wist te beëindigen net voor de Nederlands Kampioen 50 km snelwandelen. Het was zo warm dat ik zelfs een flesje Rivella dat verstrekt werd over mijn hoofd had gegoten.
Het jaar erop was de Vierdaagse een fluitje. Ik ging er met een eigen tentje met een zelfgemaakte vlag erop heen.
Dat jaar kwam ik met Peter in het centrum. Peter had lang haar en men dacht dat we Amsterdamse Provo waren. Het was de vijftigste Vierdaagse en we werden gewaarschuwd door een groep dat er oproerpolitie aanwezig was. Peter vertelde dat we Haagse Provo waren en hij speelde in een band de Outset, die speelde voor de outsiders. Die kende men daar wel. Ik was zogenaamd zijn manager en we werden gelijk binnen de groep opgenomen en hadden beiden een groupie (meisje). Ze haalden ons zelfs op bij de Kwakelberg om ons naar de start te brengen op de Vereniging en we kregen zelfs verzorging. We hadden allebei een reuze Vierdaagse.
Ik vergeet ook nooit de Tijl Uylenspiegel, nu een restaurant op de Ganzenheuvel, toen een danstent van duistere allure. We waren daar en opeens zei Peter dat we weg moesten, maar dat als ik buiten was het gelijk op een lopen moest zetten, want we hadden geen geld om de meisjes te betalen en ook de portier niet.
Ja, de stad was ook wel leuk. Nijmegen lag nog voor een groot gedeelte in puin, er waren nog hele gebieden open gebied. Er was een dansclub in een kelder. We noemden die Stella omdat er Stella bier werd geschonken. Een hoogtepunt was toen er op de tonen van allerlei liedjes van Armand en Boudewijn de Groot op de toenmalige muziekkiosk op plein 1944 een hele bende achter me aan door de straten liep.
Ik was toen een groot fan van die twee zangers en kon liedjes als "Waar kan je liggen in het zand" , De Bom" en natuurlijk "Ben ik te Min" opdreunen.
Ik ging naar 48 uur Beat in Scheveningen, waar zij speelden en de Q65, en een afsluitend optreden met de Moody Blues. Ik ging naar de Stones in Scheveningen, de Scorpions in Leeuwarden, The Kinks in Schiedam en werd ook nog fan van John Mayall and the Blues Breakers waaruit vele beroemde muzikanten kwamen, zoals Peter Green van Fleetwood Mac, Eric Clapton, Mick Taylor en vele anderen.
Ik mocht de Elfstedentocht wandelen, 200 kilometer in vijf dagen en op de boot slapen.
Ik was met mijn vijftien jaar de jongste deelnemer. Direct na de start liep ik zo snel mogelijk via IJlst en Sneek naar Sloten waar we de eerste nacht zouden overnachten. Ik maakte een wandeling door het stad en vertelde aan een meisje dat het een leuk dorpje was. Het was geen dorp maar een stad en ze liet me de stad zien.
Bij de molen gaf ze me (of ik haar?) een kusje als dank. Maar het smaakte naar meer, dus bij het volgende meisje dezelfde techniek en het werkte.
Uiteindelijk gebeurde het een negental keren. Ik denk dat de meiden het aan elkaar hadden doorverteld.
Toen ik met een paar andere wandelaars van RWV naar de boot wilde gaan kwam ik een tweeling tegen. Dus toch nog maar even iets drinken. Ik bood aan om de ene op de fiets naar Balk te brengen, dus al trappend naar Balk en onderweg een stop om te kussen.
Daar aangekomen moest ik natuurlijk terugwandelen. Maar op de terugweg kwam ik haar zus tegen en die bracht me terug. Ook daar weer een kusstop. Dat was geweldig.
Een groot aantal wandelaars had te horen gekregen wat de dag ervoor gebeurd was en één van 64 jaar vroeg of ik ook niet zoiets voor hem kon regelen. Al snelwandelend naar Workum nodigde ik al enkele meisjes uit. Iedere keer met een uurtje ertussen. In Workum kon ik 4 meisjes van 16 jaar strikken om de 64-jarige op te wachten. Want 4 x 16 is ook 64 jaar en ze vonden het wel een leuke mop. Eén van de meisjes was naar de boot gekomen en vroeg of het echt waar was dat we een afspraak hadden. Ik vond dit zo geweldig, dat ik zei dat ze gelijk aan mocht blijven en niet hoefde te wachten. (Op haar beurt ;-) maar dat vertelde ik natuurlijk niet )
Het werd een fijne avond op het schoolpleintje en op haar verzoek - omdat er nozems waren - werd het fietsenhok opgezocht.
De volgende dag was de etappeplaats Franeker. Het was dan Hemelvaartsdag en er viel hier niets te beleven. Ik liep door het stadje en vroeg aan een moeder of haar dochter vrij was. Neen, maar ik mocht wel mee om bij hun thuis wat te drinken.
In Dokkum gingen we met de groep RWV-ers boven op de trap van het gemeentehuis op de foto. Nel was zogenaamd getrouwd met een ander.
Daarna had ik het druk, want we hadden die avond blarenbal. Dus moest er nog een meisje gezocht worden, want leeftijdsgenoten waren er niet. Er was wel een leuk meisje maar die was, dacht ik, met haar vader. Jaren later hoorde ik dat ze me ook wel had zien zitten. Ik ging dan maar naar de Hema om daar allerlei meisjes uit te nodigen voor het blarenbal, totdat de bedrijfsleider me kwam zeggen dat ik de zaak uit moest.
Die avond kwamen er een aantal en we deden de Ploem ploem jenka van Trea Dobbs door de straten. Eén meisje vond ik te oud voor mij, ik koos een ander en die bleek nog ouder te zijn…
De laatste dag liepen we de intocht waarop iemand zei “Hé loop jij nu alleen?” Ik stak een hand uit naar een erg leuk meisje langs de route en toen ik uit zalencomplex De Klanderij kwam na het afscheidsmaaltijd stond ze nog steeds op me te wachten. We wisselden onze adressen uit. Had ik er in een week plotseling vijf vriendinnetjes bij.
Ik heb hen nog éénmaal allemaal in een weekend opgezocht. De vrijdag met de trein en de bus via Alkmaar naar Sloten, zaterdag naar Workum en zondag naar Leeuwarden. Dat was goed plannen, maar ik vertelde dat ik niet zoveel tijd had omdat ik altijd moest werken.
Toen ik dit wilde herhalen, kwam ik in de bus op de Afsluitdijk in contact met een ander meisje en kwam uiteindelijk terecht op Vlieland. Dus uit met de "verkering" met de anderen plus een verontruste eigen moeder, die natuurlijk niet wist waar ik gebleven was. We hadden toen nog geen mobieltjes.
Ik ging een 80 km tocht van RWV wandelen, die ging naar de Zuid-Hollandse eilanden. Ik liep onder anderen met Anne Sinnema. Midden in de nacht had die trek in koffie. Hij belde bij een boerderij aan waar de lampen brandden en vroeg om koffie. We kregen er van de boer ook nog een lekkere plak cake bij.
Na de tocht stond ik te liften, want dat deed ik veel. Ik kreeg een lift van een mooie dame in een mooie roze open slee en ik vertelde dat ik naar de Hoefkade moest. Zij moest naar de markt en zou me wel thuisbrengen. Ik viel in slaap en thuis aangekomen ben ik naar binnen gewaggeld en dook gelijk in bed. De volgende dag werd ik pas weer wakker. Mijn moeder vroeg me wie mij thuis had gebracht want er waren buren die die mooie open wagen gezien hadden.
Het was in die tijd ook dat ik hoorde dat een RWV-lid, Koos van der Heijden, van Maastricht naar Den Haag zou wandelen. Ik moest dat natuurlijk zien als die langs de Hoornburg zou wandelen. Helaas geen Koos. Later bleek dat hij met een ander, die gestopt was, in de mist in de Betuwe de weg was kwijtgeraakt. Hij heeft het later toch nog gedaan. Ik keek op tegen die grote jongens (mannen) zoals Koos, Jan Vos, Jan de Jonge, Huig Kraan maar ook een Gerrit de Jong.
Ja het probleem van de leeftijd speelde wel vaak mee. Niemand wist hoe oud ik was, want ik hield altijd een vinger op mijn leeftijd als ik mijn sportkeuring voor de start moest tonen. Vroeger mocht je niet wandelen als je geen sportkeuring had. Ik liep de 100 km bij Amsterdam samen met Piet Kon, Frans den Elzen en Gerrit van den Bosch. Ik weet nog dat er op de dijk bij Edam één van de wandelaars nl. Gerrit van den Bosch zo een dip had dat hij zijn bril op de grond gooide. Ik ging echter door en kwam als 10de binnen. Hoera, ik kan mee naar Parijs-Amsterdam! Maar helaas die vlieger ging niet op want met mijn 16 jaar mocht ik niet mee. Teleurgesteld.
Op mijn werk ging het erg goed. Ik had al een paar keer zomaar opslag gekregen. Mijn nichtje Loes werkte bij de administratie en als ik op vrijdag mijn loonzakje ophaalde en ik zei dat er te veel in zat vertelde ze dat de baas me opslag gegeven had. Ik was 16 jaar maar ik had al twee commies onder me staan en werkte als jongste chef de partie op alle plaatsen in de keuken. Alleen niet die van rôtisseur, want als de sous-chef vrij was deed dat de entremetier.
